Trong suốt 50 năm qua, văn học nghệ thuật ở Biên Hòa đã trở thành một trong những trụ cột văn hóa, góp phần quan trọng trong việc xây dựng con người Biên Hòa – Đồng Nai phát triển toàn diện và bền vững. Thành tựu này là kết quả của sự lãnh đạo nhất quán, sáng tạo của Đảng bộ, Chính quyền thành phố và sự đồng hành của các đoàn thể chính trị - xã hội luôn xem văn học nghệ thuật là động lực tinh thần quan trọng cho sự phát triển xã hội. 

Thực hiện Nghị quyết số 23-NQ/TW của Bộ Chính trị và Chương trình hành động số 78-CTr/TU của Ban Thường vụ Tỉnh ủy, Biên Hòa đã triển khai rộng rãi việc học tập và quán triệt các nội dung liên quan đến văn hóa, văn học nghệ thuật đến hơn 450 cán bộ lãnh đạo và quản lý từ thành phố đến cơ sở. Qua đó, nhận thức của các cấp ủy đảng, chính quyền và đoàn thể về vai trò của văn học nghệ thuật đã có bước chuyển biến rõ nét, xác định đây là nền tảng tinh thần cốt lõi trong việc xây dựng và phát triển xã hội. 

Biên Hòa luôn chú trọng công tác bảo tồn và phát huy các giá trị văn hóa truyền thống, đồng thời kiên quyết loại bỏ những tác động tiêu cực của các sản phẩm văn hóa độc hại. Thông qua việc tổ chức hơn 1000 lượt thanh tra, kiểm tra các cơ sở kinh doanh dịch vụ văn hóa, thành phố đã xử lý gần 1.000 lượt cơ sở vi phạm, thu gom và tiêu hủy hàng loạt sản phẩm văn hóa không phù hợp, góp phần làm lành mạnh hóa đời sống văn hóa cộng đồng. Bên cạnh đó, các hoạt động văn học nghệ thuật phong phú đã được tổ chức để quảng bá giá trị văn hóa Biên Hòa – Đồng Nai. Từ việc tiếp nhận các đoàn nghệ thuật biểu diễn đến việc duy trì các chương trình văn hóa văn nghệ, Biên Hòa đã trở thành điểm đến của các phong trào nghệ thuật chất lượng cao, đáp ứng nhu cầu thưởng thức của người dân. Trong các hoạt động văn hóa trên địa bàn thành phố, Đêm thơ Nguyên Tiêu là một trong những sự kiện văn hóa đặc sắc, góp phần bảo tồn và phát huy giá trị văn hóa truyền thống. Đây là dịp để các nhà thơ, nghệ sĩ và công chúng yêu thơ hội tụ, cùng nhau thưởng thức và lan tỏa vẻ đẹp của thi ca Việt Nam. Ông Nguyễn Xuân Thanh – Phó chủ tịch UBND thành phố Biên Hòa cho biết: “Thành phố không ngừng đẩy mạnh tổ chức các hoạt động văn hóa, văn nghệ mang tính giáo dục cao, đáp ứng nhu cầu thưởng thức của người dân. Chúng tôi kỳ vọng những chương trình này không chỉ mang lại niềm vui mà còn giúp gắn kết cộng đồng, đồng thời giữ gìn và lan tỏa những giá trị văn hóa đặc trưng của Biên Hòa – Đồng Nai."

 Phó Chủ tịch UBND thành phố Biên Hòa Nguyễn Xuân Thanh chia sẻ về các hoạt động văn hóa, nghệ thuật tiêu biểu trên địa bàn thành phố

Trong 50 năm qua, nghệ thuật truyền thống và phong trào văn nghệ quần chúng tại Biên Hòa không ngừng phát triển. Thành phố đã xây dựng hơn 1.000 chương trình biểu diễn văn nghệ, tuyên truyền các chủ trương, đường lối của Đảng và pháp luật của Nhà nước. Hàng năm, các liên hoan văn nghệ quần chúng cấp thành phố thu hút đông đảo nhân dân tham gia, trở thành sân chơi bổ ích, nuôi dưỡng tình yêu nghệ thuật trong cộng đồng. Đáng chú ý, đội ngũ văn nghệ sĩ Biên Hòa đã đóng góp hàng trăm tác phẩm có giá trị cao, trong đó nhiều tác phẩm đạt giải thưởng cấp quốc gia và khu vực. Những thành công này là minh chứng cho sự cống hiến không ngừng nghỉ của các văn nghệ sĩ, góp phần làm rạng danh văn hóa nghệ thuật Biên Hòa trên bản đồ văn hóa cả nước. 

Biên Hòa đã đầu tư mạnh mẽ vào cơ sở hạ tầng văn hóa, nghệ thuật để phục vụ nhu cầu sáng tạo và hưởng thụ văn hóa của người dân. Hiện nay, thành phố sở hữu 13 trung tâm văn hóa - thể thao cấp phường, xã, 149 nhà văn hóa khu phố, cùng nhiều công trình như thư viện, công viên, và các câu lạc bộ nghệ thuật. Những thiết chế này không chỉ là không gian sáng tạo nghệ thuật mà còn là nơi gắn kết cộng đồng, nuôi dưỡng những giá trị văn hóa bền vững. Theo Nhà lý luận, phê bình văn học nghệ thuật Bùi Công Thuấn: “Tại Biên Hòa chúng ta có nhiều nhà văn từ đó góp phần cho nền văn học Biên Hòa, Đồng Nai phong phú đa dạng và nhiều nhà văn từ đó góp phần đến sự phát triển văn học cả nước".

 

Kế thừa di sản văn học nghệ thuật mà các thế hệ cha ông gây dựng, bên cạnh việc gìn giữ và phát huy các giá trị văn hoá truyền thống, văn học nghệ thuật tỉnh Đồng Nai nói chung và thành phố Biên Hòa nói riêng đã và đang hướng đến những vấn đề xã hội quan tâm. Những nỗ lực làm mới tác phẩm của người trẻ đã và đang được cộng đồng quan tâm, các nhà chuyên môn đánh giá cao và công chúng ghi nhận. Tác giả trẻ Lê Phan Hiếu Anh là một tác giả trẻ đầy triển vọng với những sáng tác mang tính kết nối giữa truyền thống và hiện đại. Không chỉ tập trung khai thác giá trị văn hóa địa phương, anh còn tìm cách chuyển tải chúng qua các hình thức nghệ thuật đương đại. Chia sẻ thêm về điều này, anh Lê Phan Hiếu Anh cho hay: “Tôi luôn mong muốn các tác phẩm của mình không chỉ giữ gìn nét đẹp văn hóa truyền thống, mà còn phải có hơi thở của cuộc sống hiện đại, để người trẻ cảm thấy gần gũi hơn với những giá trị mà cha ông đã để lại."

Hành trình phát triển của người trẻ như anh Lê Phan Hiếu Anh không chỉ góp phần bảo tồn di sản văn hóa, mà còn mở ra hướng đi mới trong việc quảng bá giá trị văn hóa Đồng Nai, giúp chúng trở nên sống động và hấp dẫn hơn trong thời đại mới. Lê Phan Hiếu Anh chia sẻ thêm: “file lời, là người viết trẻ tôi lớn lên trong thời điểm hội nhập từ đó tôi luôn mong muốn các tác phẩm của mình luôn gìn giữ văn hóa xưa mà cha ông để lại. Tỉnh Đồng Nai của chúng ta vốn là vùng đất được khai phá đầu tiên của xứ Đàng trong; hiện là một trong những địa phương có kinh tế phát triển và mức độ hội nhập sâu rộng bậc nhất trên cả nước. Chính những giá trị văn hóa lâu đời kết hợp với những thành tựu trong lao động sản xuất đương đại đã tạo nên nguồn tư liệu thực tiễn rất phong phú mà cả những thế hệ văn nghệ sĩ đi trước cũng như những người viết trẻ như tôi không thể bỏ qua; từ đó góp phần giúp cho nền văn học nghệ thuật của tỉnh Đồng Nai không ngừng nâng cao cả về số lượng lẫn chất lượng tác phẩm. Thông qua các tác phẩm, cũng góp phần phản ánh sinh động những nét đẹp truyền thống, kết hợp với những thành tựu của thời đại ngày nay, cổ vũ những thành tựu trong lao động, sản xuất và lên án, bại trừ những cái xấu, những quan điểm còn lệch chuẩn trong xã hội".

Tác giả trẻ Lê Phan Hiếu Anh chia sẻ cảm nhận về văn học nghệ thuật Biên Hòa - Đồng Nai trong dòng chảy đương đại

Trong hành trình tiếp theo, Biên Hòa sẽ tiếp tục triển khai các giải pháp đột phá, tập trung nâng cao hiệu quả quản lý, phát huy vai trò của các văn nghệ sĩ trẻ, đẩy mạnh phong trào sáng tác, phổ biến các tác phẩm chất lượng cao. Đồng thời, thành phố sẽ đẩy mạnh xã hội hóa hoạt động văn học nghệ thuật, huy động sự tham gia của cộng đồng để tạo động lực phát triển văn hóa, con người Biên Hòa – Đồng Nai toàn diện hơn. 50 năm qua chỉ là khởi đầu cho những bước phát triển rực rỡ hơn nữa trong tương lai. Văn học nghệ thuật Biên Hòa sẽ tiếp tục tỏa sáng, góp sức xây dựng đất nước giàu mạnh, văn minh, và gìn giữ bản sắc con người Việt Nam. ​​