Nghề điêu khắc đá mỹ nghệ không chỉ thể hiện tài năng của nghệ nhân mà còn luôn ẩn chứa các giá trị văn hóa, lịch sử trong từng công đoạn của nghề và trên từng sản phẩm. Những tác phẩm là biểu trưng về sinh hoạt văn hóa, đời sống tinh thần của người dân địa phương. Với hơn 300 năm tồn tại, làng nghề điêu khắc đá Bửu Long ở phường Bửu Long là một trong những nghề thủ công lâu đời nhất của vùng đất Biên Hòa - Đồng Nai. Nhiều thợ làm đá có tay nghề cao và tâm huyết vẫn luôn bám trụ để chế tác những tác phẩm nghệ thuật tinh xảo từ đá.

 Cơ sở đá mỹ nghệ Ôn Dũng

Tại Cơ sở đá mỹ nghệ Ôn Dũng, những người thợ đá có thâm niên nhiều năm kinh nghiệm đã tập trung đo vẽ, mài gọt từng khối đá xanh để sớm hoàn thành sản phẩm theo đơn đặt hàng. Với kỹ thuật sử dụng thành thạo các công cụ trong điêu khắc, nghệ nhân đã chế tác các khối đá lớn vô tri, nặng trĩu trở thành những tác phẩm có tính nghệ thuật sống động, độc đáo và có giá trị theo yêu cầu của đơn đặt hàng. Ông Nguyễn Văn Tuấn, một khách hàng của cơ sở cho biết: “Mẫu mã sản phẩm điêu khắc đá ở đây rất đa dạng, phong phú, đẹp và chất lượng. Kiểu dáng thì phù hợp. Tôi rất hài lòng với các sản phẩm đá của Bửu Long khi đến đây lựa chọn, giá cả cũng phải chăng."

Anh Ôn Quang Dũng – Chủ Cơ sở đá mỹ nghệ Ôn Dũng, phường Bửu Long cho biết: “Chủ yếu là yêu nghề và đam mê, mình làm những sản phẩm cho nó cầu kỳ và đẹp hơn, chứ khâu nào cũng cực. Tư duy cặp mắt mình nhìn, làm cho sắc nét rõ ràng. Các tỉnh lân cận như Tiền Giang đều yêu mến làng nghề đá Bửu Long về chất liệu đá tốt, đơn hàng lai rai, cuộc sống cũng ổn định."

 Cơ sở đá mỹ nghệ Hải Phương

Gắn bó với nghề hơn 15 năm, chị Lê Thế Phương, chủ Cơ sở đá mỹ nghệ Hải Phương cho biết, điêu khắc đá là không chỉ cần yếu tố thẩm mỹ, tư duy sáng tạo và bắt kịp với xu hướng phát triển của thị trường mà còn đòi hỏi thợ chế tác đá phải có kinh nghiệm trong từng khâu lựa chọn đá, thiết kế mẫu, điêu khắc, cách chia nhỏ các khối đá lớn sao cho phù hợp khi sử dụng chế tác sản phẩm theo yêu cầu của khách hàng. Đây là nghề cha truyền con nối của gia đình, mặc dù công việc rất nặng nhọc và đôi lúc gặp nhiều khó khăn do khan hiếm nguồn đá xanh cũng như số lượng các đơn đặt hàng giảm đáng kể, nhất là vào thời điểm sau ảnh hưởng của đại dịch Covid-19 nhưng gia đình chị vẫn cố gắng duy trì để lưu giữ nghề truyền thống này. Chị Lê Thế Phương -  Chủ Cơ sở đá mỹ nghệ Hải Phương chia sẻ: “Trước kia thì cũng còn thô sơ lắm cung cấp nhỏ lẻ cho địa phương, bây giờ thì phát huy ra các tỉnh thành. Mẫu mã đa dạng, được khách hàng yêu mến đến nay. Đơn hàng thì cũng nhiều. Cơ sở cũng mong muốn phát huy mạnh mẽ hơn nữa để giữ vững ngành nghề đá Bửu Long lâu dài."

Nghề điêu khắc đá ngày nay đã cải tiến nhiều về quy trình kỹ thuật chế tác và áp dụng công nghệ vào sản xuất giữa truyền thống với ý tưởng và phong cách hiện đại để chế tác ra những tác phẩm nghệ thuật độc đáo, mang dấu ấn riêng. Đá nguyên liệu thô được cắt, gọt, mài giũa bằng các công cụ máy móc tiên tiến. Đặc biệt là nghệ thuật điêu khắc đá không chỉ dừng lại ở việc tái tạo các hình ảnh quen thuộc mà còn mở rộng ra các chủ đề mới, phản ánh những vấn đề xã hội đương đại, tạo ra sự kết nối giữa quá khứ và hiện tại với các loại sản phẩm đa dạng cho đến các công trình kiến trúc trang trí. Anh Huỳnh Thanh Phong – Thợ làm đá điêu khắc cho biết: “Đối với người mới học việc thì rất là khó nhưng mình làm thuần thạo thì cũng không khó gì. Nhàn hơn thì cũng không nhàn nhưng mà mình yêu thích nghề thì làm. Tùy theo đồ, nếu mà bự thì làm lâu ngày, nhỏ thì cỡ vài  tiếng là xong một sản phẩm. Mình làm ăn sản phẩm, sản phẩm nhiều thì mình được tiền nhiều, cũng đủ để trang trải lo cho cuộc sống cũng ổn."

Điêu khắc đá mỹ nghệ không chỉ đơn thuần chỉ tạo ra các tác phẩm nghệ thuật mà còn là một phần quan trọng trong văn hóa và lịch sử. Từ khối đá thô ráp, qua đôi bàn tay khéo léo của nghệ nhân sẽ trở thành những sản phẩm nghệ thuật sống động, mang đậm giá trị văn hóa và tinh thần. Dù đã trải qua nhiều thế kỷ với sự chuyển mình mạnh mẽ từ truyền thống cho đến hiện đại nhưng nghệ thuật điêu khắc đá Bửu Long vẫn duy trì được sức hấp dẫn riêng, góp phần làm phong phú cho nền văn hóa nghệ thuật của tỉnh nhà.