Khu công nghiệp Biên Hòa 1 tiền thân là khu kỹ nghệ Biên Hòa ra đời từ năm 1963 với diện tích 340 ha. Đây là Khu công nghiệp đầu tiên của Việt Nam. Vì là Khu công nghiệp ra đời sớm nhất của Việt Nam nên hạ tầng xây dựng theo công nghệ cũ, thiếu hệ thống xử lý nước thải đồng bộ, dù đã nhiều lần được nâng cấp. Mỗi ngày, các doanh nghiệp trong Khu công nghiệp Biên Hòa 1 xả hơn 9.000m3 nước thải, nhưng chỉ có hơn 1.000m3 được đấu nối qua Khu công nghiệp Biên Hòa 2 để xử lý. Phần còn lại được các doanh nghiệp tự xử lý rồi xả trực tiếp ra sông Ðồng Nai.
Khoảng hơn 20 năm trước, Tỉnh ủy Ðồng Nai đã có chủ trương di dời, chuyển đổi công năng Khu công nghiệp Biên Hòa 1, nằm sát bờ sông Ðồng Nai, đoạn qua địa bàn thành phố Biên Hòa để góp phần bảo vệ nguồn nước, chỉnh trang đô thị. Năm 2008, Ủy ban nhân dân tỉnh Ðồng Nai đề xuất chuyển đổi công năng của Khu công nghiệp Biên Hòa 1 thành Khu đô thị - thương mại - dịch vụ. Đến năm 2009, sau khi được Thủ tướng Chính phủ đồng ý, tỉnh Ðồng Nai đã ban hành lộ trình thực hiện với tổng kinh phí dự kiến hơn 15.700 tỷ đồng. Tuy nhiên, việc chuyển đổi khu công nghiệp này không có bước tiến triển nào vì thiếu cơ chế triển khai.
Ngày 28/01/2021, Thủ tướng Chính phủ có văn bản chấp thuận đưa Khu công nghiệp Biên Hòa 1 ra khỏi quy hoạch phát triển các khu công nghiệp nước ta. Ðây chính là cơ sở pháp lý quan trọng để Ðồng Nai có thể thực hiện thủ tục di dời các doanh nghiệp, chấm dứt hoạt động của khu công nghiệp lâu đời nhất cả nước. Qua đó, góp phần quan trọng bảo vệ môi trường lưu vực sông Ðồng Nai và chỉnh trang đô thị ven sông khu vực này.
Trong ba năm gần đây, Tỉnh ủy Đồng Nai đã tập trung chỉ đạo thực hiện chuyển đổi công năng Khu công nghiệp Biên Hòa 1 thành khu đô thị - thương mại - dịch vụ. Năm 2023, đề án được Ban Chấp hành Đảng bộ tỉnh, Hội đồng nhân dân tỉnh thông qua. Tháng 01/2024, Ủy ban nhân dân tỉnh Đồng Nai đã quyết định phê duyệt Đề án chuyển đổi công năng Khu công nghiệp Biên Hòa 1 thành Khu đô thị - thương mại - dịch vụ và cải thiện môi trường. Theo đó, Đề án gồm dự án khu vực Trung tâm chính trị - hành chính của tỉnh Đồng Nai quy mô diện tích khoảng 44 ha và Khu đô thị dịch vụ Biên Hòa 1 có diện tích hơn 283 ha.
Qua quá trình triển khai thực hiện, đến nay còn 76 đơn vị đang thuê đất, hạ tầng còn hoạt động tại Khu công nghiệp Biên Hòa 1; 255 hộ dân vẫn chưa thực hiện việc di dời để thực hiện dự án theo quy định.
Chuyển đổi công năng Khu công nghiệp Biên Hòa 1 thành Khu đô thị - thương mại - dịch vụ và cải thiện môi trường là một trong những nhiệm vụ cấp bách đối với sự phát triển của tỉnh Đồng Nai hiện nay. Với lợi ích lâu dài của việc thực hiện dự án nhằm cải thiện môi trường đô thị, chất lượng sống của người dân, phát triển không gian đô thị trung tâm thành phố Biên Hòa; giảm thiểu ô nhiễm nguồn nước sông Đồng Nai, mang lại lợi ích cho cộng đồng, giúp doanh nghiệp cải thiện hiệu suất thông qua tái cấu trúc, hiện đại hóa sản xuất, giảm chi phí xử lý môi trường, tăng khả năng cạnh tranh nhờ đáp ứng các tiêu chí sản xuất bền vững.
Vì vậy, đồng hành, hợp tác với các ngành chức năng của tỉnh Đồng Nai và thành phố Biên Hòa thống nhất phương án bồi thường, tự nguyện bàn giao mặt bằng trong thời gian sớm nhất để thực hiện dự án của tổ chức, cá nhân, đặc biệt là các doanh nghiệp, hộ dân có đất nằm trong khu vực triển khai thực hiện dự án là góp phần góp phần cải thiện môi trường, đáp ứng yêu cầu phát triển bền vững của tỉnh Đồng Nai trong thời gian tới.